Photo by Marek Piwnicki

1. Je bewustzijn is groter dan je denkt

Voor mijn eerste ervaring dacht ik dat “bewustzijn verruimen” een vaag begrip was, iets voor zweverige types die met bomen knuffelen. Maar toen ik daadwerkelijk een psychedelische reis maakte, merkte ik hoe beperkt mijn dagelijkse bewustzijn eigenlijk is. Alsof ik normaal gesproken met een zaklamp in een donkere kamer schijn en plotseling gaan alle lichten aan. Alles voelt intenser, rijker, verbonden.

Je ziet jezelf niet alleen als individu, maar als onderdeel van iets veel groters, zonder dat je het kunt of hoeft uit te leggen. Het is alsof je even uit de stroom stapt waarin je normaal leeft en vanuit een hoger perspectief naar jezelf kijkt.

2. Je hoeft geen trauma te hebben om iets op te lossen

Ik dacht lange tijd: “Zolang ik geen trauma heb, is er niks te helen.” Maar helen gaat niet alleen over grote littekens. Het gaat ook over kleine scheurtjes die je nauwelijks opmerkt, maar die je gedrag en manier van denken toch beïnvloeden. Een opmerking van vroeger, een gemis, een overtuiging die je ooit bent gaan geloven, allemaal subtiele dingen die je leven vormen.

Psychedelica brachten bij mij oude overtuigingen naar boven, waarvan ik niet eens wist dat ik ze had: “Ik moet sterk zijn.” “Ik mag niet falen.” “Ik ben alleen waardevol als ik iets bereik.” “Ik kan het allemaal wel alleen.” Pas toen ik dat zag, kon ik ook voelen wat daaronder lag en langzaam iets zachter worden voor mezelf.

“Most lead lives at worst so painful, at best so monotonous, poor and limited that the urge to escape, the longing to transcend themselves if only for a few moments, is and has always been one of the principal appetites of the soul.”

Aldous Huxley in The Doors of Perception

Ben je nieuwsgierig geworden naar The Doors of Perception? Hier kun je het bestellen.

3. Pijn vermijden is vaak wat je juist vastzet

We zijn meesters in afleiding. Scrollen, plannen, analyseren, presteren, zuipen, roken, snuiven of porno kijken. Alles om maar niet te hoeven voelen wat ongemakkelijk is. Psychedelica halen die beschermlagen weg. Niet om je te straffen, maar om je te laten zien wat daaronder ligt. Bij mij was dat verdriet. En angst. Dingen waar ik jarenlang keurig omheen was gelopen. Maar toen ik ze eindelijk durfde aan te kijken, bleek het niet zo beangstigend als ik dacht. Juist door erdoorheen te gaan, kwam er ruimte. Voor lucht. Voor rust.

Net of Being  (2007) door Alex Grey - alexgrey.com

4. Je bent niet je gedachten (echt niet)

Op papier snapte ik dit: “Je bent niet je gedachten.” Maar tijdens een psychedelische reis voelde ik het, alsof ik boven mijn gedachten zweefde, als een neutrale toeschouwer. Ik zag hoe mijn hoofd verhalen bleef produceren: over wie ik was, wat ik moest doen, hoe ik moest zijn. En hoe serieus ik die verhalen normaal neem. Alsof ze de waarheid zijn. Maar dat zijn ze niet. Het zijn scripts, stemmetjes, overlevingsmechanismen. Door ze te herkennen zonder er automatisch in mee te gaan, ontstond er iets wat ik alleen maar kan omschrijven als… vrijheid.

5. Verbinding begint vanbinnen

Ik dacht altijd dat ik me verbonden moest voelen met anderen om me goed te voelen. Maar psychedelica lieten me zien dat echte verbinding begint met jezelf. Met alles durven voelen wat in je leeft, ook de stukken die je liever wegduwt. Toen ik mezelf in mijn rauwste vorm tegenkwam, zonder maskers of rollen, voelde ik ook pas echt hoe diep ik verlangde naar oprechte verbinding. Niet de oppervlakkige ‘hoe-gaat-het-connecties’, maar die waarin je gewoon mag zijn wie je bent. En dat begint bij jezelf te erkennen. Voluit.

6. Controleren is vaak een vorm van angst

Ik beschouwde mijzelf als een rationeel persoon en wilde alles verklaard hebben. Alles onder controle houden, zodat ik niet verrast word. Maar psychedelica confronteren je met het tegenovergestelde: overgave. Zeker bij ayahuasca valt er niets te sturen. Het komt zoals het komt en je zult er doorheen moeten. Hoe meer je probeert te sturen, hoe oncomfortabeler het wordt. Maar zodra je loslaat, en dat is soms doodeng, ontstaat er iets magisch. Vertrouwen. Alsof het leven je zegt: “Zie je wel? Je hoeft niet alles te snappen of te fixen. Je mag ook gewoon zijn.”

7. Er is zoveel meer dan het oog kan zien, je bent onderdeel van iets groters

Tijdens één van mijn laatste ervaringen werd ik overweldigd door een diep, allesomvattend gevoel van verbondenheid. Niet als gedachte of overtuiging, maar als pure beleving. Ik was niet langer een individu dat naar het universum keek… ik was het universum. Alles vloeide in elkaar over: tijd, ruimte, mezelf, anderen, sterren en planeten.

Het idee dat we allemaal afgescheiden wezens zijn, leek op dat moment absurd. Wat overbleef was een helder besef dat alles en iedereen met elkaar verbonden is. Niet als mooie spirituele quote, maar als rauwe, onmiskenbare realiteit. En in dat besef viel het ego stil, alsof het tijdelijk was opgelost in iets veel groters.

8. Je weet niet altijd wat er echt in je leeft

We denken vaak dat we onszelf door en door kennen. Maar psychedelica maken pijnlijk duidelijk hoeveel van wat we doen, denken en voelen voortkomt uit oude patronen, conditioneringen en onderdrukte emoties. Tijdens een sessie werd ik geconfronteerd met een overtuiging die ik al mijn hele leven met me meedraag: dat ik altijd nuttig moet zijn om bestaansrecht te hebben.

Dat inzicht kwam niet als een gedachte, maar als een keihard besef. Psychedelica geven je geen nieuwe identiteit, maar confronteren je met wat je in de loop der jaren bent gaan geloven over jezelf. Patronen, overtuigingen, rollen die je bent gaan spelen. Wat overblijft, voelt rauw en echt. En dat kan confronterend zijn. Maar ook bevrijdend. Want pas als je ziet wat je allemaal met je meedraagt, kun je bewust besluiten: dit neem ik mee, en dit laat ik achter.

Tot slot

Psychedelica zijn geen magische oplossing, geen shortcut naar verlichting of geluk. Wat ze wel kunnen doen, is je uitnodigen om eerlijk en oprecht naar jezelf te kijken. Om lagen af te pellen, oude verhalen los te laten en contact te maken met iets dat groter is dan jij alleen. Voor mij zijn het krachtige spiegels gebleken: soms zacht, liefdevol en mystiek, soms meedogenloos, confronterend en fucking scary, maar altijd eerlijk.

Tegelijkertijd zijn psychedelische ervaringen geen spelletje. De omgeving waarin je ze beleeft (setting) en je mentale en emotionele gesteldheid (set) zijn van cruciaal belang. Alleen in een veilige, liefdevolle context, met mensen die je kunt vertrouwen en die over je waken, kunnen deze middelen hun helende potentieel laten zien. Zonder die basis kan een reis verwarrend of zelfs traumatisch worden.

Voor mij voelde elke reis als thuiskomen. Niet omdat ik iets nieuws vond, maar omdat ik iets ouds herkende. Iets dat altijd al in mij zat.